خطر چنین رویکرد بسیار خودخواهانه ای این است که آنکارا ممکن است در عین حالی که فرصت ایجاد ثبات در منطقه را از دست می دهد همچنین نتواند به هیچکدام از این اهداف دست یابد. دنبال کردن چنین سیاست خطرناکی فرضیه ای سوال برانگیز و همچنین تصمیم سیاسی مشکوکی است.

ترکیه گمان می کند بی تفاوت بودن به سرنوشت کانتون محاصره شده کوبانی مذاکرات صلح با کردها را به مخاطره نمی اندازد. ترکیه کار چندانی برای کمک به کوبانی که تحت کنترل یکی از شاخه های حزب پ.ک.ک است، انجام نداده است. از دید آنکارا کردهای سوریه ای که در حال جنگ در شمال آن کشور هستند اساساً هم پیمانان دولت بشار اسد هستند. به علاوه ترکیه احساس خوبی نسبت به میزان خودمختاری به دست آمده در مناطق کرد نشین سوریه ندارند چراکه ممکن است نهایتاً تبدیل به پلکانی برای ایجاد منطقه کردی مستقل و بزرگتری در خاورمیانه بشود که می تواند به نوبه خود تمایلات جدایی طلبانه را میان کردهای ترکیه را تشدید کند.

نهایتاً به نظر می رسد ترکیه براین باور باشد که علیرغم سیاست بی توجهی به خمپاره باران شدن کردها در کوبانی توسط داعش، پ.ک.ک به آتش بس کنونی خود ادامه خواهد داد و همزمان با ترکیه و داعش نخواهد جنگید.

این فرضیه برای کردها نگرانی ایجاد کرده است. اکنون بسیاری از کردها تصمیم گرفته اند نارضایتی خود را با اعتراضات خیابانی خشونت آمیزی نشان دهند که دولت را مجبور کرد برای اولین بار در چند سال گذشته در پنج شهر عمدتاً کردنشین جنوب شرقی ترکیه حالت حکومت نظامی اعلام کند. کردها دولت ترکیه را برای کوتاهی در نجات کوبانی و ممانعت از تلاش کردها برای رساندن کمک و فرستادن جنگجو به کوبانی از طریق مرز ترکیه سرزنش می کنند. رهبری کردها ( سران پ.ک.ک ) تهدید کرده اند در صورت سقوط کوبانی و کنترل آن توسط داعش از مذاکرات صلح کناره گیری خواهند کرد. در حین حال مذاکرات صلح پ.ک.ک. که تا چند سال اخیر به نظر در حال پیشرفت بود، اکنون در خطر توقف است.

اما خطرناک تر از این موضوع تصمیم سیاسی رهبران ترکیه در هفته گذشته است. پارلمان طرحی را تصویب کرد که به دولت اجازه می دهد برای جنگ با تروریسم به سوریه و عراق نیرو بفرستد. این تصمیم از نظر غرب و به درستی انجام تعهد دیر هنگام توسط ترکیه برای پیوستن به ائتلاف ضد داعش تفسیر شده است. اما آنکارا قبل از آنکه به طور اساسی با داعش بجنگد خواهان حمایت واشنگتن برای تغییر حکومت در سوریه است.

ترکیه داعش را یک نشانه و نه علت مشکلاتی می داند که خاورمیانه را محصور کرده است. آنکارا براین باور است که تنها مبارزه ای گسترده و جسورانه علیه رژیم بشار اسد می تواند باعث ثبات منطقه در طولانی مدت شود. بنابراین رهبران ترکیه خواستار ایجاد مناطقی امن و نواحی پرواز ممنوع در داخل سوریه هستند. این مناطق محافظت شده نیازهای سکونتی امواج پناهندگان را در آینده فراهم خواهد کرد و در عین حال به عنوان یک مکان گردهمآیی و منطقه ای آموزشی برای جنگجویان مخالف میانه رو سوریه مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

اما تاکید سرسختانه بر تغییر رژیم در سوریه چندان مورد حمایت واشنگتن نیست برای ایالات متحده و اکثریت دنیای غرب داعش همچنان تهدید اصلی است. بنابراین سیاست ترکیه در شرط گذاشتن برای حضور در ائتلاف ضد داعش و حمایت از اقدامات ضد بشار اسد در بهترین حالت ممکن بی تاثیر و در بدترین حالت نتیجه عکس خواهد داشت.

با در اولویت قراردادن برکناری بشار اسد و هزینه کردن سرمایه سیاسی فراوان برای راضی کردن حامیانش نسبتاً به ضرورت تغییر رژیم در سوریه آنکارا اکنون فرصت امکان حمایت بین المللی از بحران روز افزون ورود پناهندگان به این کشور را از دست می دهد. ترکیه درحال حاضر میزبان بیش از 4/1 میلون پناهنده سوریه است و دولت در این راستا حدود 5/3 میلیارد دلار هزینه می کند. فقط در هفته گذشته 138 هزار کرد سوریه خواستار پناهندگی در ترکیه شده اند که با تعداد پناهندگان در 28 کشور عضو اتحادیه اروپا که از زمان آغاز درگیریهای سوریه سال 2011 پذیرفته شده اند، برابر است.

علیرغم هزینه های روبه افزایش اجتماعی و مالی پذیرش آوارگان، ترکیه موفق به جلب حمایت بین المللی بیشتری برای این بحران نشده است. ترکیه باید به جای درخواستهای بیهوده از هم پیمانانش از نقش خود به عنوان یکی از هم پیمانان مهم در خواستهای جنگ علیه جهادی ها برای دریافت کمکهای بیشتری به منظور مدیریت بهتر مراقبت از جمعیت بسیار زیاد پناه جویان استفاده کند. ترکیه می تواند این کار را با اجازه ورود موسسات چند جانبه همچون سازمان ملل و بانک جهانی برای ایفای نقشی مهم تر در این تلاش طولانی مدت آغاز کند. حداقل آنکارا و واشنگتن می توانند در کنار هم برنامه ای برای اقدامات اساسی به منظور نجات هزاران نفر از ساکنین به جامانده در شهر کوبانی که در معرض کشتار دسته جمعی هستند، انجام دهند. هیچ ملتی نمی تواند شاهد شکل گیری یک سربرنیتسای دیگری به وسیله مسلمانان علیه مسلمانان و در چند مایلی مرز ترکیه باشد.

ترکیه نمی تواند تغییر رژیم سوریه را در اولویت سیاست خارجی خود قرار دهد، خصوصاً در زمانی که گروهی جهادی خشن در حال تثبیت وضعیت خود در چند مایلی مرز ترکیه است و مذاکرات حیاتی برای امنیت داخلی در معرض شکست است. دولت باید اولویت های خود را تغییر دهد، تاکید بیش از حد برکنار گذاشتن بشاراسد توانایی ترکیه در مقابله با تهید کنونی ایجاد شده توسط داعش، تهدید خشونتهای پ.ک.ک و چالش شرایط وخیم افزون آوارگان را کاهش می دهد.

منبع: بنیاد کارنگی، نیویورک تایمز

ترجمه: خبرگزاری کردپرس